Soja to cenna roślina przedplonowa, z rodzaju bobowatych, której korzenie głęboko drenują glebę powodując jej rozluźnienie. Ma krótki okres wegetacji (od 100-140dni). Jest ciepłolubną rośliną dnia krótkiego bardzo wrażliwą na przymrozki. Temperatury poniżej +10C powodują, ze okres kiełkowania może się wydłużyć (narażając materiał siewny na gnicie i atak grzybów), zaś temperatury poniżej +24C opóźniają fazę kwitnienia.

 

Gleby: żyzne, przewiewne i dobrze trzymające wilgoć. Najlepiej klasy II-IIIb. Soja nie znosi gleb kwaśnych, a zaleca się pH 7. Jesienią może wiec być konieczne wapnowanie. Soja nie jest dobra rośliną na gleby zbyt ciężkie, podmokle z natury i zimne.

 

Zmianowanie:

- korzystne - soje można uprawiać na stanowiskach po zbożach, lub w trzecim roku po okopowych na oborniku, ale na glebach słabszych, soje można uprawiać już w drugim roku. Można ja siać po kukurydzy (z zachowaniem ostrożności co do czasu rozkładu użytych w jej uprawie herbicydów).

- niekorzystne - po rzepaku, po innych strączkowych, motylkowych drobnonasiennych i kapustowatych oraz nie częściej niż co 4 lata na tym samym polu.

Soja jest bardzo dobrym przedplonem dla pszenicy ozimej, rzepaku, zbóż w tym kukurydzy oraz dla warzyw. Pozostawia bowiem po sobie 40-80kg N związanego w bakteriach azotowych. Jest wiec rośliną używana do poprawy stanowiska.

 

Nawożenie: podanie startowej dawki azotu przedsiewnie w ilości 30kg/ha (np. RSM lub Nitrofoska). Po zbiorze poprzedniego plonu z pola, na jesieni, przed orka przedzimowa podać 60kg P2O5, 100kg K2O i 40kg Mg/ha (np. Holist Agro PK 15-30). W początkowym okresie wzrostu, nie później niż w fazie tworzenia się pęków kwiatowych dobrze jest nawieźć preparatami zawierającymi Bo, Mo i Zn (np. Yara Mila Complex).

 

Uprawa: w plonie głównym lub jako poplon po zbożach ozimych zbieranych w maju. Kluczowe znaczenie ma przygotowanie stanowiska pod soje przez jego odchwaszczenie. Jesienią przed obsianiem soja pola należy wykonać jedna lub dwie podorywki (na 8-10cm) oraz orkę właściwą na 25cm. Jeżeli siejemy soje po zbożach - zaleca się talerzowanie na głębokość 30cm by dobrze zerwać ściernisko. Na przełomie marca i kwietnia przeprowadzić włókowanie i jedno bądź więcej bronowań celem odchwaszczenia pola. Przed samym siewem glebę doprawić agregatem uprawowym (na 5-6cm). Pole powinno być wyrównane i usunięte z niego kamienie tak, aby można było maksymalnie opuścić header w kombajnie i nie tracić najniższych strąków. Tylko na glebach lekkich prowadzić zabieg wałowania posiewnego.

 

Siew: najlepiej wybrać odmianę bardzo wczesna (ozn. '0000' lub 'bw') lub wczesna ('000'lub 'w'). Zaprawiony Nitrageną materiał siewny  wysiewa się pomiędzy 20.04 a 5.05 gdy temperatura gleby jest powyżej +8C (najlepiej 10-12). Wczesny okres siewu jest korzystniejszy, bo wpływa na "podniesienie" dolnych strąków nawet o 2cm co ma niebagatelne znaczenie podczas koszenia. Soje wysiewa się w ilości 120-180kg/ha w rzędach co 20-25cm. Przy zastosowaniu siewnika punktowego - w rozstawie co 45cm, na głębokość 3cm dla gleby wilgotnej i 5-6 dla podsuszonej.

Polska odmiana niemodyfikowana z KR to 'Augusta' (wczesna; dojrzewa na przełomie sierpnia i września; plon powyżej 3t/ha). Ze wspólnotowego katalogu CCA to np. ukraińska 'Annushka' (bw; dojrzewa już po 100 dniach; plon 4t/ha) lub litewska 'Violetta' (w; dojrzewa po 125 dniach, ale jest odporna na susze; plon powyżej 4t/ha).

 

Pielęgnacja: soja rośnie wolno, wiec łatwo ulega zachwaszczeniu np. komosa, rdestem czy samosiewem rzepaku. W 3 dni po wysiewie należy opryskać herbicydem przeciwko chwastom dwuliściennym 'Sencor Liquid 600 SC' (0.55l/ha). Od fazy trzeciego liścia do osiągnięcia przez roślinę 15cm plantacje można bronować. Poza tym - należy pielić w międzyrzędach. Nadmierne nawadnianie lub obfite deszcze mogą zniszczyć plantacje.

 

Zbiór: w 1 lub 2 dekadzie września - po opadnięciu liści, gdy strąki maja mocno brązowy kolor, są suche, a ziarna grzechoczą w środku. Wilgotność nasion nie powinna przekraczać 13%. Jeśli maja więcej - potem trzeba je dosuszać. Pamiętać, by w kombajnie opuścić maksymalnie header i zmniejszyć prędkość omłotu do 500-600obr/min.

 

Choroby: mozaika, ospowatość, plamistość, zgorzel czy mączniak. Szkodników jest mało i są rzadko: mszyce, śmietka kiełkówka, strąkowiec czy przędziorek.

 

Wartości spożywcze: soja zawiera (zależnie od odmiany) 35-44% białka o wysokiej różnorodności aminokwasowej oraz 18-22% tłuszczu, z dobrych, nienasyconych kwasów tłuszczowych.